Fetva Konuları
İMAMET VE CEMAAT
249. Cemaatle namaz kılmanın hükmü nedir?
İslam dini birlik ve beraberliğe büyük önem vermiştir. Günde beş vakit namazın
bir arada eda edilmesi (Bakara, 2/43), haftada bir cuma namazının ve senede iki
kez olan bayram namazlarının topluca kılınması, müminlerin birbirlerinden
haberdar olmalarına, görüşüp kaynaşmalarına, birbirleriyle yardımlaşmalarına
vesile olmak gibi bir işlev üstlenmektedir. Bu bakımdan cemaatle namaz, istenen
birlik ruhunu sağlamlaştırıcı ve devam ettirici bir rol üstlenmektedir.
Hz. Peygamber (s.a.s.), farz kılınışından itibaren hayatının son zamanlarına
kadar beş vakit namazı sürekli kendisi cemaate imam olarak kıldırmış,
müslümanları da namazları cemaatle kılmaya teşvik etmiştir (Ebû Dâvûd, Salât,
49).
Cemaatin önemini gösteren çok sayıda hadis bulunmaktadır. Bunlardan birinde Hz.
Peygamber(s.a.s.), “Üç kişi bir köyde veya kırda bulunur ve namazlarını cemaatle
kılmazlarsa, şeytan onlara hâkim olur. Öyleyse cemaatten ayrılma. Çünkü kurt
ancak sürüden ayrılan koyunu yer.” (Ebû Dâvûd, Salât, 47) buyurmaktadır. Bir
diğer hadiste ise, “Canım kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki, ateş
yakılması için odun toplanmasını emretmeyi, sonra da namaz için ezan okunmasını,
daha sonra da bir kimseye emredip imam olmasını, sonra da cemaatle namaza
gelmeyenlere gidip evlerini yakmayı düşündüm.” (Buhârî, Ezân, 29, 34; Müslim,
Mesâcid, 251254) diyerek cemaati terk edenlere ciddi bir uyarıda bulunmuştur.
Ayrıca özendirmek için cemaatle kılınan namazın sevabının, tek başına kılınandan
27 derece daha fazla olduğunu belirtmiştir (Buhârî, Ezân, 30; Müslim, Mesâcid,
249).
Cemaatle namaz kılmanın önemini belirten bu ve benzeri hadislerden ve ilgili
âyetlerden hareketle Hanbelîler namazın cemaatle kılınmasının, erkekler için
farzı ayın, Şâfiîler ise farzı kifâye olduğunu söylemişlerdir. Hanefî ve
Mâlikîlere göre ise, cuma namazı dışındaki farz namazları cemaatle kılmak, gücü
yeten erkekler için müekked sünnettir (Mergınanî, elHidâye, I, 362; Kâsânî,
Bedâî’, I, 155; Cezîrî, elMezâhibü’lerbe‘a, I, 368369).
Bu itibarla cemaate gitmeye engel bir durum olmadıkça namazlar cemaatle
kılınmaya çalışılmalıdır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), camiye giderken atılan
her adımdan dolayı kişinin bir derece yükseltilip, bir günahının silineceğini
haber vermiştir (Buhârî, Ezân, 30; Ebû Dâvûd, Salât, 49).
|