Fetva Konuları
ZEKÂT ve SADAKAİ FITIR
ZEKÂT VE SADAKAİ FITIRZEKÂTIN MAHİYETİ, HÜKMÜ VEZEKÂTA TÂBİ MALLAR
422. Alacağın zekâtını vermek gerekir mi?
Zekâta tâbi olup olmama bakımından alacaklar üç kısımdır:
a) Kuvvetli Alacak: Bunlar, borç olarak verilen paralar ile ticaret
mallarının bedeli olan alacaklardır. Bu alacaklar, borçlular tarafından ikrar
edilirse veya borcu ispata yarayan kesin delil varsa, alacaklı tarafından her
yıl zekâtlarının ödenmesi gerekir. Önceki yıllara ait zekâtı verilmemiş ise,
alacak tahsil edildikten sonra, geçmiş yıllara ait zekâtları ödenir.
b) Orta Alacak: Satım için olmayan bir malın gelirinden kaynaklanan
alacaktır. Ev kirası alacağı gibi. Bu alacakta da geçmiş senelerin zekât borcu
gerçekleşir. Ancak zekât borcunun ödenme mecburiyeti için alacaklının en az
nisap miktarı kadar tahsil etmesi gerekir.
c) Zayıf Alacak: Vasiyet, mehir ve diyet gibi mal bedeli olmayan
alacaklardır. Çünkü bu tür alacaklar mal değişiminde oluşmuş bir borç değildir.
Bu nevi alacakların geçmiş yıllara ait zekâtları gerekmez. Tahsil edilip
üzerlerinden bir yıl geçince zekâtları verilir (İbn Âbidîn, Reddü’lmuhtâr, III,
238, 239; Mehmed Zihni, Ni‘meti İslam, s. 739, 740).
İnkâr edilen veya geri alınma ihtimali olmayan alacaklar için, alacaklının her
yıl zekât vermesi gerekmez. Şayet bu tür ümit kesilmiş bir alacak daha sonra
ödenirse, tahsil edilip üzerinden yıl geçtikten sonra sadece o yılın zekâtı
verilir; geçmiş yıllar için zekât gerekmez (Merğînânî, elHidâye, II, 166167).
|