Fetva Konuları
TİCARÎ HAYAT
ALIŞVERİŞ
945. Para peşin, mal vadeli olarak yapılan satım akdi (selem) caiz midir?
Alım satım akitlerinde malın peşin olması asıldır. Bedeli ise tarafların
anlaşmasına göre peşin de vadeli de olabilir. Ancak örfe ve ihtiyaca binaen, Hz.
Peygamber (s.a.s.) bazı durumlarda paranın peşin alınarak malın vadeli olarak
satılmasına izin vermiştir. Bu şekilde yapılan alım satım akdine selem veya
selef denilir. Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadisinde; “Hurmada (bir rivayette bir
şeyde) selem yapan kişi, belirli ölçekle, belirli tartı ile ve belirli süreye
kadar selem yapsın.” (Müslim, Müsâkât, 25; Buhari, Selem, 2) buyurmuştur.
Selem akdi ancak mislî (piyasada bulunan ve fiyatı her yerde aynı olan) mallarda
yapılabilir. Caiz olması için; paranın peşin, malın cinsinin, miktarının,
niteliklerinin belli olması, malın teslim tarihinin ve teslimi masraf
gerektiriyorsa teslim yerinin belirtilmesi gerekir. Hayvan, standart olmayan
üretilmiş mallar gibi kıyemî (piyasada benzeri bulunamayan, bulunsa da fiyatları
farklı olan) şeylerin sonradan teslimi şartıyla (selem yoluyla) satılması caiz
değildir (Merğînânî, elHidâye, V, 222 vd.).
|