GÜNEŞ TUTULMA NAMAZI 2
Güneş Tutulma Namazı Nasıl Kılınır?. 2
Namaz Kılındıktan Sonra : 2
Güneş Tutulma Namazını Kim Kıldırır?. 2
Güneş Tutulma Namazında Kıraat : 3
Namazdan Sonra Hutbe : 3
Güneş Tutulma Namazı Nerede Kılınır?. 3
İmam Duâ Ederken Kıbleye Yönelir Mi?. 3
Güneş Tutulma Olayında Cenaze Hazır Olursa : 3
(Salât-i
Küsuf)
Ay ile güneş, Allah'ın
varlığını, birliğini, kudretinin yüceliğini isbatlıyan
iki âyettir. Ne kimsenin ölümünden, ne de birinin doğumundan dolayı tutulurlar.
Şaşmayan kanunlarla hareketlerini sürdürüp ilahî emre boyun eğerler.
Kur'ân-ı Kerim'de ay ve güneşten söz edilirken şu âyetlerle onların bağlı
bulunduğu kanunlara değinilmiştir.
«Güneş ve ay'ın
(hareketleri) bir hesaba göredir.»
«Güneş te yörüngesinde yüzüp gitmektedir. Bu, o çok güçlü ve yegane
hikmet sahibi Allah'ın kanunudur. Ay için de sonunda kuru bir hurma dalına
döneceği konaklar tayin etmişizdir. Ay'a erişmek güneşe düşmez. Gece de gündüzü
geçmez. Her biri bir yörüngede hareket eder.»
Kur'ân bu âyetlerle de ay ve güneşin ayrı yörüngelerde
hareket halinde olduğunu haber vermekte ve bizi bu konuda iyice düşünmeye
çağırmaktadır.
Gerçek bu olunca, neden
güneş tutulunca namaz kılmak sünnet olmuştur? Bunun cevabı gayet açıktır : Güneş
doğmadan önce sabah namazını, güneş gök kubbenin ortasından batıya doğru
meylettiğinde öğle namazını, dikey cisimlerin gölgesi bir ya da iki mislini bulunca ikindi namazını, güneş battıktan sonra akşam namazım farz kılan bir dinin,
güneş tutulurken iki rek'at namaz kılmayı sünnet
kılması tabii değil midir? Bu, güneşe ibâdet değil, güneşi yaratıp onu belli
kanunlarla, değişmiyen hesaplara göre hareket ettiren
Allah'ın yüce kudreti karşısında eğilip secde etmek, O'nun varlığını ve birliğim
bir kez daha hatırlamaktır.
Resûîüllah (A.S.) Efendimizin oğlu İbrahim vefat ettiği gün
güneş tutulma oîayı meydana geldi. Ashabı Kiramın
çoğu, bu olayı İbrahim'in vefatıyla yorumladı. Bunu duyan Peygamber CA.S.)
Efendimiz aynen şöyle buyurdu :
Ay ve güneş Allahın âyetlerinden iki âyettir. Ne bir kimsenin Ölümü, ne
de doğumu için tutulurlar. Allah bu iki âyetiyle kullarım (kendisine karşı
gelmekten sakındırmak için) korkutur. Ay ve güneşin tutulduğunu gördüğünüzde
namaz kılın, açılıncaya kadar duâ edin...
Güneş tutulma namazı
Sünnettir. Cemaatle kılınır. Bunda icmâ' vardır.
Nitekim Hazreti Âişe (R.A.)'dan yapılan sahih rivayete
göre, Resûîüllah (A.S.) Efendimiz bu namazı cemaatle
kılmış ve namazdan asonra kısa bir hutbe okuduktan
sonra şöyle buyurmuştur: «Şüphesiz ki ay ve güneş Allah'ın âyetlerinden İki
belgedir. Ne bir kimsenin doğumu, ne de ölümü için tutulurlar. Onların
tutulduğunu gördüğünüzde, (Allah'ın sonsuz kudretine karşı olan saygı ve
korkunuzu) namaz ile yerine getirin.»
Bu konuda çok farklı
rivayetler yapılmıştır. Dör' rekat olduğunu tesbit edenler olduğu gibi, iki rek'at
olduğunu da tesbit edenler eksik değildir. Her rek'atte iki rükû' yapılır, diyenler olmuşsa da diğer
namazlarda olduğu gibi her rek'atte bir rükû' iki
secde yapılır, diyenler de var. Zeyîaî, Hidâye hadislerinin kritiğini yaparken bütün bu rivayetlere
yer vermiş, sahihi olanlarını tesbit etmiştir.
Hanefi imamlarına göre : Güneş Tutulma Namazı iki rek'attir.
Her rek'atte bir rükû' iki secde yapılır. Kıraat
olarak Fatiha ile birlikte dilediği sureyi okuyabilir.
Şâfiîlere göre her rek'atta iki rükû' yapılır.
Ancak kıraati her iki rek'atte de uzatmak daha uygun olur.
Güneş Tutulma namazı
kılındıktan sonra, güneş açılıncaya kadar duâ edilir.
Resûîüllah
(A.S.) Efendimiz hem kendisi böyle yapmış, "hem de ümmetine tavsiyede
bulunmuştur.
Ancak bu namazda
kıraati uzatıp duayı kısa tutmak veya kıraati kısa tutup duayı uzatmak ta
caizdir.
Güneş Tutulma Namazını,
cuma ve bayram namazlarını kıldıran imam kıldırır. Şemsü'1-Eimm© EI-Halvanî diyor ki : «Eğer
cuma ve bayram namazlarını kıldıran imam bulunmazsa, o takdirde herkes yalnız
başına kılar. Ancak Cuma kıldıran imam bir işinden dolayı
bulunamıyacaksa, diğer imamlardan birine bu namazı kıldırması için
emretmişse, o takdirde cemaatle kılınır.»
Bu namazda kıraat
aşikâr okunmaz. îmam Ebû HanüVnin
içtihadı böyledir. Sahih olan da budur. Şâfiîlere göre de böyledir.
Güneş Tutulma
namazından sonra hutbe okunur mu? Müctehid imamların
farklı görüşleri vardır. Hanefilere göre, okunmaz, buna gerek yoktur. Şafülere göre okunur.
Daha çok cunıa ya da bayram namazlarının
kılındığı yerlerde, yani ya büyük camilerde, ya da açık havadaki namazgahlarda kılınması afdaldır. Başka yerde kılınması da caizdir.
Müslümanlar bunu cemaat
halinde değil, herkes kendi evinde yalnız başına kılacak olurlarsa, bu da caiz
görülmüştür. Ayrıca, müs-lümanlann
toplanıp sadece dua etmeleri de kâfi görülmüştür.
Duâ için imamın minbere
çıkmasına gerek yoktur; bulunduğu yerde okuması daha uygundur.
Güneş tutulma olayında
imam duâ ederken, isterse oturduğu yerde kıbleye yönelerek, isterse ayağa kalkıp
kıbleye veya cemaate yönelerek duâ eder. O duâ ederken cemaat de «âmîn!» der.
Şemsü'l-Eünme El-Halvani'ye göre, ayakta
cemaate yönelerek duâ etmesi daha uygun olur.
Güneş tutulma olayında
namaz kılınmaz da tutulma olayı geçtikten sonra
kılınmak istenirse, artık vakti geçtiği için kılınmaz.
Güneş tutulma olayında
cenaze hazır olursa, önce cenaze namazı kılınır. Çünkü Cenaze namazı «Farz-ı Kıfaye» dir. Güneş tutulma namazı
ise sünnettir. Şâfiîlere göre de böyledir.
Namaz Kılınması Mekruh
Vakitte Güneş Tutulursa :
Bilindiği gibi, üç
vakitte hiçbir namaz kılınmaz : Güneş doğup bir mızrak boyu yükselinceye kadar,
güneş gök kubbenin ortasına geldiğinde ve bir de güneş batarken. Ancak o günün
kılınmamış ikindi namazı güneş batarken kerahetle kılınır, işte bu üç vakitten
birinde güneş tutulma olayı meydana gelirse, güneş tutulma namazı kılınmaz.