Kur'an-I Kerimi Tanıyalım                   

On Beşinci Cüzün Özeti

1.On Beşinci cüzde iki tane Sûre vardır. İsra Sûresi ve Kehf Sûresinin bir bölümü

    İsra Sûresi

     26,32,33 ve 57. âyetler ile 73-80. âyetler Medine döneminde, diğerleri Mekke döneminde inmiştir. 111 âyettir. Sûre, adını ilk âyetin konusu olan “İsrâ” olayından almıştır. “Geceleyin yürütmek” anlamına gelen “İsrâ”, Mîrac yolculuğunda, Hz. Peygamberin bir gece, Mekke’den Kudüs’e götürülmesini ifade eder. Sûrenin diğer bir adı da “Benî İsrâil Sûresi”dir.

İsrâ olayı, İsrâiloğulları’nın kötülükleri sebebiyle uğradıkları iki büyük işgal ve yıkım, önemli bir kısmı Kur’an-ı Kerîm’den önceki ilâhî kitaplarda da bulunan temel dinî ve ahlâkî buyruklar, yeniden dirilmenin mümkün olduğu ve âhiret sorumluluğu, Allah’ın kuşatıcı ilmi, ilk insanın yaratılışı, İblîs’in isyanı, insanın seçkin bir varlık oluşu, ibadet ve namaz, Kur’an’ın önemi, müşriklerin inatçılığı, müminlerin itaatkârlığı sûrenin başlıca konularıdır.

2. İsra, peygamber efendimizin Mekke’den Kudüs’e olan yolculuğunun ismidir. Sûrenin başında bu olaydan söz edilir.

3. Sûrenin her ayeti neredeyse birbirinden bağımsızdır. Her ayetin tek tek not alınması gerekir. Her biri kendi başına bir derstir. Sûrenin içinden bazı ayetler seçerek ne kadar büyük Hikmetler içeriğini yakından görelim.

4. 9. Ayette Bu Kuran gerçekten en doğru yola iletir.

اِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَهْدٖي لِلَّتٖي هِيَ اَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنٖينَ الَّذٖينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ اَجْراً كَبٖيراًۙ

5. 11. Ayette İnsan hayırlı şeyleri istediği gibi şerli şeyleri de ister. İnsan pek acelecidir!

وَيَدْعُ الْاِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَٓاءَهُ بِالْخَيْرِؕ وَكَانَ الْاِنْسَانُ عَجُولاً

6. 16. Ayette Biz bir halkı helak etmek istediğimiz zaman

وَاِذَٓا اَرَدْنَٓا اَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً اَمَرْنَا مُتْرَفٖيهَا فَفَسَقُوا فٖيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمٖيراً

 Oranın mütref yani aşırıya kaçan zenginlerini idareci yaparız. Onlar görevlerinde fasıklık ederler. Böylece azap onlara müstahak olur.

7. 18-19 ayetler arasında Dünya hayatını isteyene

مَنْ كَانَ يُرٖيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فٖيهَا مَا نَشَٓاءُ لِمَنْ نُرٖيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَۚ يَصْلٰيهَا مَذْمُوماً مَدْحُوراً

 Dünya hayatı, ahiret hayatı isteyene

وَمَنْ اَرَادَ الْاٰخِرَةَ وَسَعٰى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُو۬لٰٓئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً

 Ahiret hayatı veririz.

8. 23. Ayette Anne babana

وَقَضٰى رَبُّكَ اَلَّا تَعْبُدُٓوا اِلَّٓا اِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَاناًؕ اِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ اَحَدُهُمَٓا اَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَٓا اُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلاً كَرٖيماً

 “üff” bile deme

9. 26-38. Ayetler arasında  İsraf etme, cimri olma. Çocuklarınızı geçim kaygısı yüzünden öldürmeyin. Zinaya yaklaşmayın. Kimseyi öldürmeyin. Yetim malını yemeyin. Ölçü tartıda adil olun. Seni alakadar etmeyen bilginin peşinden koşma. Yer yüzünde kibirli bir şekilde yürüme..

10. 53. Ayette

وَقُلْ لِعِبَادٖي يَقُولُوا الَّتٖي هِيَ اَحْسَنُؕ اِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْؕ اِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْاِنْسَانِ عَدُواًّ مُبٖيناً

Kullarıma söyle en güzel sözlerle konuşsunlar.

11. 67. Ayette

وَاِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ اِلَّٓا اِيَّاهُۚ فَلَمَّا نَجّٰيكُمْ اِلَى الْبَرِّ اَعْرَضْتُمْؕ وَكَانَ الْاِنْسَانُ كَفُوراً

Denizde size bir sıkıntı dokunsa sadece Allah’a yalvarır, sizi kurtarınca da ondan yüz çevirirsiniz.

12. 74. Ayette

وَلَوْلَٓا اَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ اِلَيْهِمْ شَيْـٔاً قَلٖيلاًࣗ

Eğer biz seni korumasaydık az da olsa onlara meylederdin.

13. 81-84. Ayetler arasında

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْاٰنِ مَا هُوَ شِفَٓاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنٖينَۙ وَلَا يَزٖيدُ الظَّالِمٖينَ اِلَّا خَسَاراً

Kuran şifadır. İnsana nimet verince nankörlük yapar.

قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلٰى شَاكِلَتِهٖؕ فَرَبُّكُمْ اَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ اَهْدٰى سَبٖيلاًࣖ

Herkes kendi karakterine uygun hareket eder.

14. 90-94. Ayetler arasında  İman etmeyecek olan birine yeri göğü yarsan, altına çevirsen yine de iman etmez.

15. 100.Ayette

قُلْ لَوْ اَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَٓائِنَ رَحْمَةِ رَبّٖٓي اِذاً لَاَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْاِنْفَاقِؕ وَكَانَ الْاِنْسَانُ قَتُوراًࣖ

Göklerin ve yerin hazineleri elinizde olsa fakirlik korkusu yüzünden kimseye bir şey vermezdiniz.

16. 110-111.Ayetler arası

قُلِ ادْعُوا اللّٰهَ اَوِ ادْعُوا الرَّحْمٰنَؕ اَياًّ مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْاَسْمَٓاءُ الْحُسْنٰىۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذٰلِكَ سَبٖيلاً

Allah’ın güzel isimleri vardır.

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذٖي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرٖيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبٖيراً

Hamd Allah’a aittir.

    Kehf Sûresi

    Mekke döneminde inmiştir. 28. âyetin Medine döneminde indiği de rivayet edilmiştir. 110 âyettir. Sûre, adını; ilk defa dokuzuncu âyette olmak üzere, birkaç yerde geçen “kehf” kelimesinden almıştır. Kehf, mağara demektir. Sûrede temel konu olarak, inançları sebebiyle öldürülmekten kurtulmak için bir mağaraya sığınan gençlerin mucizevî hâlleri, ayrıca Hz. Mûsâ ile Zülkarneyn konu edilmektedir.

Kehf sûresinin fazileti hakkında birçok hadis rivayet edilmiştir. Bunlardan bazıları şöyledir:

Berâ b. Âzib’in şöyle dediği rivayet edilmiştir: Bir adam Kehf sûresini okuyordu, yanında da iki uzun iple bağlı bir at vardı. Derken bir bulut adamın üzerine doğru inmeye başladı. Bulut yaklaştıkça yaklaşıyordu. At bundan dolayı ürktü ve huysuzlandı. Sabaha çıkınca o zat Hz. Peygamber’e gelerek olayı anlattı. Resûlullah,

تِلْكَ السَّكِينَةُ تَنَزَّلَتْ بِالْقُرْآنِ

 “O, sekînettir (huzur verendir), Kur’an okunduğu için inmiştir” buyurdular (Buhârî, “Fezâil”, 11; Müslim, “Müsâfirîn”, 240; sekînet hakkında bilgi için bk. Bakara 2/248).Diğer hadislerde de Resûlullah şöyle buyurmuştur:

 “Kim, Kehf sûresinin başından on âyet ezberlerse deccâlden korunmuş olur” (Müslim, “Müsâfirîn”, 257);

“Kim, Kehf sûresinin son on âyetini okursa deccâlin fitnesinden korunur” (Müsned, VI, 446);

“Kim, Kehf sûresini indirildiği gibi okursa sûre, kıyamet gününde onun için bir nûr olu” (Beyhak^, Sünen, III, 249).

17. İçerisinde beş tane önemli kıssa vardır. Sûrenin de ismi Kehf kıssası en meşhurudur.

18. Sûredeki beş kıssa: Mağara arkadaşları kıssası, bahçe sahipleri kıssası, Hazreti Adem’in yaratılış kıssası, Hızır-Musa kıssası ve Zülkarneyn kıssası

29. 9-26 ayetler arasında mağara arkadaşları kıssası anlatılır.

20. 32-45 ayetleri arasında bahçe sahipleri kıssası anlatılır.

21. 50. âyette

وَاِذْ قُلْنَا لِلْمَلٰٓئِكَةِ اسْجُدُوا لِاٰدَمَ فَسَجَدُٓوا اِلَّٓا اِبْلٖيسَؕ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ اَمْرِ رَبِّهٖؕ اَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُٓ اَوْلِيَٓاءَ مِنْ دُونٖي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّؕ بِئْسَ لِلظَّالِمٖينَ بَدَلاً

Yaratılış kıssası özet olarak geçer.

22. 60-82 ayetler arasında ise Hızır-Musa kıssası anlatılır.