229- باب استحباب صوم الاثنين والخميس
PAZARTESİ -
PERŞEMBE ORUCU
Hadisler
1258- عن أَبي قَتَادَةَ
رَضِيَ اللَّه عنْهُ ، أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم
سُئِلَ عَنْ صَوْمِ يَوْمِ الاثْنَيْنِ فقالَ :
« ذلكَ يَوْمٌ
وُلِدْتُ فِيهِ ، وَيَوْمٌ بُعِثْتُ ، أَوْ أُنزِلَ عليَّ فِيهِ »
رواه مسلمٌ .
1258.
Ebû Katâde
radıyallahu anh şöyle dedi:
Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem'e pazartesi günü oruç tutmanın fazileti
soruldu. O da şöyle buyurdu:
"O gün, benim
doğduğum, peygamber olduğum (veya bana vahiy geldiği) gündür." .
Müslim, Sıyâm 197,
198
1260 numaralı hadis
ile birlikte açıklanacaktır.
1259- وعَنْ أَبي هُريْرَةَ
رَضِيَ اللَّه عنه ، عَنْ رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قالَ
: «
تُعْرَضُ الأَعْمَالُ يوْمَ الاثَنيْن والخَميسِ ، فَأُحِبُّ أَنْ يُعْرَضَ
عَملي وَأَنَا صَائمٌ »
رَواهُ التِرْمِذِيُّ وقالَ : حديثٌ حَسَنٌ ، ورواهُ مُسلمٌ بغيرِ ذِكرِ
الصَّوْم .
1259.
Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Pazartesi ve
perşembe günleri ameller (Allah'a) arz olunur. Ben, oruçluyken
amellerimin arz olunmasını isterim."
Tirmizî, Savm 44. Ayrıca bk. Müslim, Birr ve's-sıla 36 (ancak burada
oruçla ilgili kısım yer almamaktadır); Nesâî, Sıyâm 70
Aşağıdaki hadis ile
birlikte açıklanacaktır.
1260- وَعَنْ عائشةَ رَضِيَ
اللَّه عَنْهَا ، قَالَتْ :
كانَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَتَحَرَّى صَوْمَ
الاثْنَيْنِ وَالخَمِيسِ .
رواه الترمذيُّ وقالَ : حديثٌ حسنٌ .
1260.
Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem pazartesi ve perşembe günleri orucuna
özen gösterirdi.
Tirmizî,
Savm 44.
Ayrıca bk.
Ebû Dâvûd
60; Nesâî, Sıyâm
70; İbni Mâce, Sıyâm
42
Açıklamalar
Nâfile oruç tutmanın
müstehap olduğu zamanlar arasında pazartesi ve perşembe günleri de
bulunmaktadır. Üçüncü hadisten öğrendiğimize göre, Resûl-i Ekrem
Efendimiz, bu iki günde oruçlu olmaya ayrıca bir önem verir ve özen
gösterirdi. Kendisine bunun sebebi sorulmuş o da, görüldüğü üzere
birinci hadiste: "O gün, benim doğduğum ve peygamber olduğum
(veya bana vahiy geldiği) gündür" buyurmuştur.
Sevgili Peygamberimiz
hem maddî hem de mânevî kişiliğinin ortaya çıktığı pazartesi gününü, bu
güzelliklerin bir takdiri ve teşekkürü olarak oruçlu geçirmeye
çalışmıştır. Pek tabii olarak, Sevgili Peygamberimiz'in doğduğu ve
peygamber olarak görevlendirildiği gün, biz ümmeti için de son derece
büyük bir anlam taşır. Bu sebeple pazartesi günleri mümkün olduğunca
oruçlu bulunmaya çalışmak suretiyle, hem Sevgili Peygamberimiz'in
sünnetine uyulmuş, hem de onun bu günlere ait hatıraları yâdedilmiş
olur. İman ufuklarımızı aydınlatan nübüvvet ve İslâm aydınlığının ilk
parladığı günü oruçlu geçirmek elbette uygun bir davranıştır. Öte yandan
zaman ve mekânların kıymeti, sahne oldukları olayların büyüklüğü ve
değeri ile ölçülür. Pazartesi günü de iki cihan güneşi Peygamber
Efendimiz'in doğumuna ve İslâm'ın ilk vahyine sahne olduğu için büyük
bir kıymeti haizdir.
Resûl-i Ekrem
sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz, ikinci hadiste bu
defa, pazartesi ve perşembe günlerini oruçlu geçirmesinin bir başka
hikmetini açıklamaktadır: "Pazartesi ve perşembe günleri ameller
Allah'a arz olunur. Ben, oruçluyken amellerimin arz olunmasını isterim."
Kulların amelleri
günlük olarak sabah ve akşam Allah'a yükseltilir, haftalık olarak
pazartesi ve perşembe günleri arzolunur. Yıllık olarak da şaban ayında
sunulur. Bu birbirinden farklı olan durumlarla ilgili ayrı ayrı hadisler
vardır. Ancak hemen belirtelim ki, durum farklılığından dolayı bu
hadisler arasında herhangi bir çelişki söz konusu değildir. Her biri
farklı zamanlardaki işlemleri haber vermektedir.
Peygamber
Efendimiz'in, şâban ayını ne ölçüde oruçlu geçirmeye çalıştığı ile
ilgili bilgiler 1250 numaralı hadiste geçmişti. Burada da pazartesi ve
perşembe günlerinde "amellerinin oruçlu iken arz olunmasını istediği
için" oruç tuttuğunu öğrenmekteyiz. Ayrıca Müslim'in rivayet ettiği,
fakat burada yer almayan bir başka hadiste de (Birr ve's-sıla 35)
"Cennet kapıları pazartesi ve perşembe günleri açılır..."
buyurulmaktadır.
Efendimiz'in bu tavrı
ve açıkladığı gerekçeler, biz ümmeti için üzerinde derin derin
düşünülecek hususlardır.
Hadisten
Öğrendiklerimiz
1. Pazartesi ve
perşembe günleri oruç tutmak müstehaptır.
2. Peygamber
Efendimiz pazartesi ve perşembe günlerini oruçlu geçirmeye özen
gösterirdi.
3. Amellerinin oruçlu
iken Allah'a arz olunmasını isteyenler, pazartesi ve perşembe günlerini
oruç tutarak geçirmelidirler.
|