246- باب ما يقوله عند نومه واستيقاظِه
YATAĞA YATINCA VE
UYANINCA OKUNACAK DUA
1449- عن حُذَيْفَةَ ، وأَبي
ذَرٍّ رضيَ اللَّه عَنْهُمَا قالا : كانَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ
عَلَيْهِ وسَلَّم إِذا أَوَى إِلى فِراشِهِ قال :
« بِاسمِكَ
اللَّهُمَّ أَحْيَا وَأَمُوتُ »
وإِذا اسْتيقَظَ قال :
«
الحمْدُ للَّهِ الذِي أَحْيَانَا بعد مَا أَماتَنَا وَإِليْهِ النُّشورُ »
رواه الترمذي .
1449.
Huzeyfe ve Ebû Zer
radıyallahu anhümâ şöyle dediler:
Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem yatağına yattığı zaman:
“Bismike’llâhümme ahyâ ve emût: Allahım! Senin ismini anarak
ölür, dirilirim (uyur, uyanırım)” derdi. Uykudan uyanınca da:
“Elhamdülillâhillezî ahyânâ ba‘de mâ emâtenâ ve ileyhi’n-nüşûr:
Bizi öldükten sonra dirilten Allah’a hamdolsun. Yeniden diriltip
huzurunda toplayacak olan da O’dur” derdi.
Tirmizî, Daavât 28.
Ayrıca bk. Buhârî, Daavât 7, 8, 16, Tevhîd 13; Müslim, Zikir 59; Ebû
Dâvûd, Edeb 98; İbni Mâce, Duâ 17
Açıklamalar
Bu hadîs-i şerîfteki
dualar, Peygamber Efendimiz’in sabah ve akşam okuduğu muhtelif dualardan
sadece biridir. Nitekim 1454-1467 numaralı hadislerde Resûl-i Ekrem’in
sabah, akşam ve yatağına yattığı zaman okuduğu diğer duaların bir kısmı
görülecek ve bu dua 1461 numarayla orada tekrar gelecektir.
Hadisimizin 818
numarayla geçen rivayetinde gördüğümüz üzere Resûl-i Ekrem sallallahu
aleyhi ve sellem yatağına yatınca mübarek elini yanağının altına
koyarak “Allahım! Senin ismini anarak ölür, dirilirim” derdi.
Burada ölmek ve dirilmek sözüyle Efendimiz uyumayı ve uyanmayı
kastetmiştir. Zira uyku küçük ölümdür. Uyuyup uyanmamak da vardır. Bu
sebeple bir mü’min, öldürenin de, diriltenin de sadece Allah olduğu
hususundaki kesin inancını uyumadan önce bir daha tekrarlamak suretiyle
Cenâb-ı Hakk’a hem imanını yenilemiş hem de O’na teslimiyetini arzetmiş
olur. Uyanıp da gücünü, kuvvetini ve hareket kabiliyetini yeniden
kazandığını görünce “Bizi öldükten sonra dirilten Allah’a hamdolsun”
demek suretiyle Allah Teâlâ’ya hem hamdetmiş hem de şükretmiş olur.
“Yeniden diriltip huzurunda toplayacak olan da O’dur” demek
suretiyle, uyku gibi mecâzî değil,
hakiki ölümden sonra da bizi gerçek mânada yeniden diriltecek ve
huzurunda toplayacak olan yegâne varlığın Allah olduğu hususundaki
imanını ortaya koyar.
Bütün bunları şuurlu
bir şekilde yapan kimse, Cenâb-ı Hakk’ın hem kendisi hem de bütün
insanlar ve yaratılmışlar üzerindeki mutlak tasarrufuna olan imanını
dile getirmiş ve bütün bunları zihninden geçirmek suretiyle de tefekkür
gibi önemli bir ibadeti îfâ etmiş olur.
Hadisten
Öğrendiklerimiz
1. Yatağa yatınca sağ
tarafa dönmeli, yanağı sağ avucun içine koymalı ve Peygamber
Efendimiz’in de böyle yaptığını düşünerek bu duayı veya Resûl-i Ekrem’in
uyurken okuduğu dualardan birini yapmalıdır.
2. Uykudan uyanan
kimse, kendisini tekrar hayata döndüren Cenâb-ı Hakk’a yine Efendimiz
gibi dua ederek şükrünü arzetmelidir.
3. İnsanları
öldürdükten sonra yeniden diriltecek ve hesap vermek üzere huzurunda
toplayacak olan Allah Teâlâ’dır.
|