İSLAM ANSİKLOPEDİSİ



SIHRİYYET

Sıhri Hısımlık:

Evlilikle oluşan ve taraflar arasında devamlı evlenme engeli doğuran, sonradan boşanma veya ölümle evlilik sona erse bile ortadan kalkmadığı için mutlak bir evlenme engeli teşkil eden akrabalık.

Sıhri hısımları dört grupta toplamak mümkündür:

1) Kayın vâlide: Bir kadınla evlenen kimse, artık bu kadının annesi, annesinin veya babasının anneleri yahut bunların anneleri ile ebediyyen evlenemez. Kadın da kocasının babası ve dedeleri ile evlenemez.

2) Gelinler: Bir kimse, oğlunun veya torunlarının hanımı ile ebediyyen evlenemez. Sonrada ölüm veya boşanma ile evlilik sona erse, bu gelinler dul kalsa da engel devam eder. Zira Cenab-ı Allah şöyle buyurur: "Kendi sulbünüzden gelmiş oğullarınızın karısı... (size haram kılındı)" (en-Nisa, 4/23). Buna göre, himaye veya evlatlık maksadıyla alınan çocuklarla, himaye eden arasında bir evlenme engeli doğmayacağı gibi; himayedeki bir erkeğin karısı ile himaye eden arasında da sıhrî bir hısımlık doğmaz. Hz. Peygamber, evlatlığı Zeyd'in karısı Zeynep'le evlenmişti. Zeynep'le Zeyd geçinememiş ve daha önce boşanmışlardı. Bu evliliğe Cenab-ı Hak izin vermiş ve evlatlık müessesesini kaldırmıştı (el-Ahzab, 33/37).

3) Üvey anne ve üvey nineler: Bir kimse babasının veya dedelerinin nikahladığı bir kadınla ebediyyen evlenemez. Kur'an-ı Kerim bunu şöyle hükme bağlamıştır: "Babalarınızla evlenmiş olan kadınlarla evlenmeyin. Ancak câhiliyyet devrinde geçen geçmiştir. Şüphe yok ki, o bir hayasızlıktı. Allahın hışmına uğramaya büyük bir sebepti. O, ne kötü bir yoldu " (en-Nisa, 4/22).

4) Üvey kızlar: Bir erkek bir kadınla evlenir ve bu kadının başka kocadan olma kızları, oğlunun veya kızının kızları bulunursa üvey baba bunlarla evlenemez. Sonradan annelerini boşasa veya karısı ölse de evlenme engeli devam eder. Yasağın doğması için zifaf şarttır. Âyette: "Zifafa girdiğiniz karılarınızdan olup, himayelerinizde bulunan üvey kızlarınızla evlenmeniz size haram kılındı" (en-Nisâ, 4/23) buyurulur.

Zina da, normal evliliktekine benzer evlenme engellerini ortaya çıkarır. Bu prensip yüksek ahlâkî düşüncelere dayanır. Aile fertleri arasına fitne sokacak ve onları bunalıma itecek davranışlar yasaklanmıştır. İmam Şâfiî ve İmam Mâlik'ten bir rivayete göre zina, herhangi bir evlenme engeli doğurmaz. Onlar, haramın, bir helali haram hale getiremeyeceğini bildiren bir hadis-i şerife dayanırlar (es-Serahsî, el-Mebsût, IV, 204 vd.).

İA