HADLER (CEZALAR) 2
Ukûbatlarm
(Cezaların) Kısımları 2
Farz Kılman Hadler 2
Allah Teâlâ, insana
ikram etmiş, onu yarattıklarının bir çoğundan üstün kılmıştır. Nitekim Allah
Teâlâ şöyle buyurmaktadır:
Andolsun ki biz
Ademoğu 11 arını şan ve şeref sahibi kıldık. Onları (çeşitli vasıtalarla)
karada ve denizde taşıdık. Kendilerine temiz rızıklardan verdik. Onları
yarattıklarımızın bir çoğundan üstün kıldık. (İsra/70)
Allah Teâlâ'nın,
insanı şan ve şeref sahibi kılıp ikram etmesinin tecellilerinden biri de
yeryüzünü imar etmesi için onu halife kılmasıdır. Allah Teâlâ bu hususta şöyle
buyurmuştur:
(Zikret o zamanı) ki
rabbin meleklere 'Ben yeryüzünde (emirlerimi tebliğ edecek ve yerine getirecek)
bir halife varedeceğim' demişti. (Melekler) 'Yeryüzünde fesad çıkaracak ve kan dökecek
birini mi (halife) kılacaksın? Oysa bizler seni hamd ile teşbih ediyor, seni
takdis ediyoruz' dedüir. (Allah da) 'Hakikat şu ki ben sizin bilmediğinizi
bilirim' dedi. (Bakara/30)
Allah'tır sizi
yeryüzünde halifeler yapan. O'dur bir kısmınızı diğerinden derecelerle üstün
kılan. Ta ki size verdiğinde sizi denesin.
(En'âm/165)
O sizi topraktan
yarattı ve yeryüzünde yaşaşanlardan kıldı. O halde O'ndan af dileyin, sonra
O'na tevbe edin..
Bu halifelik, ancak
insanın maslahatını temin etmek, mefsedetleri ondan uzaklaştırmakla
gerçekleşir. İnsanın maslahatının temini, mefse-deUerin ondan uzaklaştırılması
İse şu beş şeyin korunmasıyla mümkün olur:
1. Din
2. Nefis (Can)
3. Akıl
.
4. Nesil
5. Mal
Bunlar, insanın
yeryüzünde baki kalması ve Allah'ın insana yüklediği vazifeyi yerine getirmesi
için zaruri olan şeylerdir. İslâm, bunları korumak, yeryüzünden fesadı
kaldırmak için gelmiştir. Bu nedenledir ki 'islâm, menfaatleri celbetmek,
mefsedetleri defetmek için gelmiştir' demişlerdir. Bu bakımdan İslâm dini,
birtakım kanunlar vaz'etmiştir ki nadd ve tâzir cezaları da bunlardandır. Allah
Teâlâ bu kanunları, korunması gereken bu beş zarureti (din,-nefis, akıl, nesil
ve mal'ı), nefislerine uyan saldırganların saldırılarından muhafaza etmek için
vaz'etmiştir. İşte hadd ve cezaların vaz'ediliş sebebi budur. Bu da insanın
saadeti İçin İslâm'ın ne kadar istekli olduğunu göstermektedir. Korunması
zaruri olan bu beş şeyin muhafaza edilmesiyle birlikte insanlığın saadeti
tahakkuk eder.
Cezalar hadler ve
tazirler olmak üzere iki kışıma ayrılır.
Hadd'in Tarifi: Had,
Şârî tarafından takdir ve tayin edilmiş olup eksik ve fazlasının uygulanmasının
caiz olmadığı cezalardır.
Tazir'in Tarifi:
Tazir, sâri tarafından takdir ve tayin edilmeyerek hâkimin takdirine bırakılmış
olan cezalardır. Eğer Allah dilerse hadlerden bahsettikten sonra tazirden de
söz edeceğiz.
Şârî tarafından takdir
ve tayin edilen hadd cezaları 6 tanedir:
1. Zina
haddi
2. Kazf haddi (zina ifitirası haddi)
3. Hırsızlık haddi
4. İçki haddi
5. Yol kesme
haddi
6. İrtidat haddi