Fetva Konuları
ZEKÂT ve SADAKAİ FITIR
ZEKÂT VE SADAKAİ FITIRZEKÂTIN MAHİYETİ, HÜKMÜ VEZEKÂTA TÂBİ MALLAR
419. Ekilmesi için başkasına verilen tarlanın öşrü kim tarafından verilir?
Türkiye’de tarlanın ekilmesi için başkasına verilmesi konusunda iki farklı
uygulama vardır. Bunlardan birisi, tarlanın belli bir bedel karşılığında kiraya
verilmesidir. Bu uygulamada tarla sahibi belli bir ücret alır, çıkan mahsulden
hiçbir şey almaz. Diğer uygulama ise tarlanın, ortaklık şeklinde verilmesidir.
Bu uygulamaya bazı bölgelerimizde yarıcılık da denilmektedir. Bu uygulamada
tarla sahibi belli bir ücret almamakta, çıkan mahsul, tarla sahibi ile yarıcı
arasında anlaştıkları oranda bölü şülmektedir.
Kiraya verilen tarlanın öşrü, Hanefî mezhebinden İmam Ebu Yûsuf ve Muhammed’in
de içinde bulunduğu çoğunluğun görüşüne göre kiracıya aittir. Çünkü öşür,
tarlanın değil, çıkan ürünün hakkıdır. Çıkan ürünün de tamamını kiracı aldığına
göre öşrü vermek de ona düşer. Tarlayı eken kiracı, gübre, ilaç gibi ekstra
masraflarla birlikte kira masrafını çıkardıktan sonra, geriye kalan ürün nisap
miktarına (beş vesk / ürününe göre 6531000 kg. arası, mesela buğdayda 653 kg.)
ulaşırsa çıkan mahsulün öşrünü verir (İbn Âbidîn, Reddü’lmuhtâr, III, 276277;
Karadâvî, Fıkhu’zzekât, I, 400, 402).
Yarıcılığa verilen tarlanın öşrünü de tarla sahibi ve kiralayan hisseleri
oranında verirler. Her biri, payına düşen ürünün, nisap miktarını aşması
durumunda öşrünü verir (İbn Âbidîn, Reddü’lmuhtâr, III, 278; Karadâvî,
Fıkhu’zzekât, I, 398399)
İyilikte bulunma, sılai rahim vb. düşüncelerle tarlanın, akrabalara veya fakir
kimselere bedelsiz olarak verilmesi ise dinimizin teşvik ettiği bir davranıştır.
Bu şekilde ödünç olarak verilen tarlanın öşrü tarlayı kullanana aittir. Tarla
sahibinin herhangi bir yükümlülüğü yoktur (Karadâvî, Fıkhu’zzekât, I, 398).
|