Fetva Konuları
ORUÇ
ORUÇ ORUCUN MAHİYETİ VE ÇEŞİTLERİ
461. Oruca ne zaman ve nasıl niyet edilir?
Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet
etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura
kalkılması da niyet sayılır.
Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar
için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi
öncesine kadarki süredir Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması
için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş
yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’,
II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde mutlak niyet
yeterlidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna”
şeklinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazan’ın her günü için ayrı
niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, ellhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından
itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara
niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret veya adak orucuna” şeklinde
belirtilmesi gerekir.
Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet
edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz.
Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet
edilebilir (Şirâzî, eiMühezzeb, I, 331332).
|