Fetva Konuları
ORUÇ
KAZA, KEFFÂRET, FİDYE, ISKÂTI SAVM
529. Tutmadığı oruçları kaza etmeden oruç tutamayacak hâle gelen kimse ne
yapmalıdır?
Fakihlerin çoğunluğu, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir yoksul doyumu kadar
fidye öder.” (Bakara, 2/184) âyetinden hareketle, mazeretli veya mazeretsiz oruç
tutmamış ve kaza etmeden ölüm döşeğine düşmüş kimselerin oruç borçları için
fidye ödenmesi vasiyetinde bulunmalarının müstehap olacağını söylemişlerdir.
Eğer vasiyet etmişse mirasçıları malının üçte biri oranında bu vasiyeti yerine
getirirler (Merğînânî, elHidâye, II, 270; bkz. Serahsî, elMebsût, III, 100; İbn
Kudâme, elMuğnî, IV, 399400).
Fidye, ölenin bıraktığı maldan techîz, tekfin masrafları ve borçları
çıkarıldıktan sonra, kalan malın üçte birinden verilir. Şayet fidye üçte birden
çok tutarsa, fazla olan kısım ancak varislerinin rızası ile ödenebilir (İbn
Âbidîn, Reddü’lmuhtâr, III, 407).
Şâfiî mezhebine göre ise bir kimse imkânı olduğu hâlde fidyeyi vermeden ölürse,
vasiyete gerek olmaksızın bıraktığı mirastan ödenir. Zira onun fidye ödemesi,
hasta ve yolcunun orucu kaza etmesi gibidir (Nevevî, elMecmû’, VI, 259).
|