Fetva Konuları
KURBAN
KURBANIN MAHİYETİ VE HÜKMÜ
673. Kurban kesmek yerine sadaka vermekle bu ibadet yerine getirilmiş olur
mu?
İbadetlerin şekil, şart ve rükünleri olduğu gibi hikmetleri, amaçları ve teşri
gerekçeleri de vardır. İbadetlerdeki bu özelliklerin birbirinden ayrı
düşünülmesi mümkün değildir. Diğer taraftan ibadetler ancak emredil dikleri
şekliyle yerine getirilir (Kâsânî, Bedâi‘, V, 40). Her ibadetin bir yapılış
şekli vardır. Kurban ibadeti de ancak kurban olacak hayvanın usûlüne uygun
olarak kesilmesiyle yerine getirilebilir (elFetâva’lHindiyye, V, 360). Bedelini
infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz. Zira hayvanın
kesilmesi bu ibadetin rüknüdür.
Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.) de, kurban meşru kılındıktan sonra her yıl bizzat
kurban kesmek sureti ile bu ibadeti yerine getirmiştir (Buhârî, Hac, 117, 119;
Müslim, Edâhî, 17).
Hz. Peygamber (s.a.s.), kurban bayramında, Allah katında en sevimli ibadetin
kurban kesmek olduğunu, kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını
ve kurban edilen hayvanın her bir parçasının kişinin hayır hanesine
kaydedileceğini ifade etmiştir (Tirmizî, Edâhî, 1; İbn Mâce, Edâhî, 3).
Allah Teâla’nın rızasını kazanmak niyetiyle, karşılıksız olarak fakir ve
muhtaçlara yardım etmek, iyilik ve ihsanda bulunmak da müslümanın önemli
vazifelerinden biridir. Zaruret derecesinde ihtiyaç içerisinde bulunan kimseye
yardım etmek dinimizde farz kabul edilmiştir. Ancak, bu iki ibadetin birbirinin
alternatifi olarak sunulması doğru değildir. Bu sebeple kesme olmadan hayvanı,
sadaka olarak bir kişiye vermek kurban yerine geçmez (İbn Âbidîn, Reddü’lmuhtâr,
IX, 454, 463). Aynı şekilde kurban bedelini de yoksullara ya da yardım
kuruluşlarına vermek suretiyle, kurban ibadeti ifa edilmiş olmaz (Serahsî,
elMebsût, XII, 13).
|