Fetva Konuları
TİCARÎ HAYAT
ALIŞVERİŞ
937. Müşterinin, görmeden satın aldığı bir malı daha sonra gördüğünde,
alışveriş akdini feshetme hakkı var mıdır?
Müşterinin, görmeden satın aldığı bir malı, daha sonra gördüğünde, alışveriş
akdini feshetme hakkı vardır. Bu hakka görme muhayyerliği denilir. Peygamberimiz
(s.a.s.), “Görmediği bir şeyi satın alan kimse, onu gördüğü zaman muhayyerdir.”
(Beyhakî, esSünenü’lkübrâ, V, 439; Darekutnî, esSünen, ili, 382) buyurmuştur.
Ancak görme muhayyerliğinin sabit olması için akde konu olan malın, fesih
işlemine elverişli durumda olması gerekir. Malın, buğdayarpa gibi tahıl ürünleri
ve hiç kullanılmamış otomobilde olduğu gibi mislî (standart/sabit nitelikte)
olması durumunda tek bir örneğinin görülmesi yeterlidir. Hayvan veya ikinci el
otomobillerde olduğu gibi kıyemî (standart olmayan, değişken) mallarda ise, her
bir mal ya da ürün için ayrı ayrı görme muhayyerliği vardır. Görme muhayyerliği
sadece alıcı için söz konusudur. Satıcı görmediği bir malını satarsa onun için
görme muhayyerliği olmaz (Merğînânî, eiHidâye, V, 53). Çünkü malı satmadan önce
onu görebilirdi. Dolayısıyla bu hakkını kaybetmiş sayılır.
|