Fetva Konuları
HELALLER VE HARAMLAR
YİYECEK
993. Bir hayvanın etinin helal olabilmesi için kesim nasıl olmalıdır?
Eti yenen kara hayvanlarının etlerinin helal olması için, usûlüne uygun olarak
kesilmesi gerekir. Usûlüne uygun kesim, Hanefilere göre besmele çekilerek,
hayvanın nefes ve yemek boruları ile iki şah damarının veya bu damarlardan
birisinin kesilmesi şeklinde yapılır. Besmelenin kasten terk edilmesi hâlinde
kesilen hayvanın eti Hanefilere göre haram olur. Ama unutarak terk edilirse
helâldir. Şâfiîler besmelenin kasten terk edilmesi hâlinde de etin
yenilebileceği görüşündedirler (Nevevî, eiMecmû’, VIII,412 vd.).
Sığır, manda, koyun ve keçi cinsinden hayvanlar yatırılıp çenelerinin hemen
altından boğazlanmak suretiyle (zebh), deve ise göğsünün hemen üzerinden kesilir
(nahr) ve hayvanın kanının iyice akması için bir süre beklenilir. Kesimden önce
bıçak ve benzeri kesici aletlerin hayvanın gözünden uzak bir yerde bilenmeleri
sünnettir. Hayvanlardan biri, diğerinin gözü önünde kesilmemelidir (Kâsânî,
Bedâi‘, V, 41).
Kesilecek hayvanları kıbleye döndürerek kesmek sünnettir. Hayvanın canı çıkmadan
boynunu kırmak, derisini yüzmek, bir uzvunu koparmak veya tüyünü yolmak gibi
hayvanın acısını arttıracak işlerden kaçınılmalıdır (İbn Nüceym, elBahr, VIII,
194).
Hayvanın, kesim esnasında canlı olması kaydıyla, acıyı azaltmak maksadı ile
düşük voltajlı elektrik şokuna tabi tutulması, ayrıca tavuk ve hindi
kesimlerinde kullanılan otomatik kesim makinesini çalıştıran kişinin, düğmeye
basarken besmele çekmesi hâlinde o seride kesilecek bütün hayvanlar besmele ile
kesilmiş sayılmasına bazı ilim adamlarınca cevaz verilse de söz konusu
uygulamalarda hayvanların kesim öncesi ölüm riski bulunduğundan el ile kesim
tavsiye edilir.
|