Kur'an-I Kerimi Tanıyalım                             

Yirmi Üçüncü  Cüzün Özeti

Yirmi Üçüncü Cüzde Yasin Sûresinin devamı, Saffat ve Sâd Sûresinin tamamı ile Zümer Sûresinin 31 ayeti yer alır.

Yasin Sûresi

1. 28-50 ayetler arasında Kıyamet günü insanların yaptıkları amelleri görünce pişmanlık duyacakları ve Allah teâlânın varlığının delilleri zikredilir. Üç tane ana delil zikredilir. Ölü toprağın hayat bulması ve onunla türlü türlü meyvelerin çıkması, gecenin gündüze girmesi, güneş ve ayın hareketleri ve Nuh’un gemisinden yeni bir hayatın doğması. Tüm bunlar Allah’ın varlığına işaret eder.

2. 51-67 ayetler arasında kıyametin kopması, sura üfürülmesi, kabirlerden dirilme, kıyamet koptuktan sonra kimsenin haksızlığa uğramaması, cennet ehlinin nimetler içinde bir hayat sürmesi, günâhkârların cezalandırılacağı, hesap zamanı gelince

اَلْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلٰٓى اَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَٓا اَيْدٖيهِمْ وَتَشْهَدُ اَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ

Ağızların susup bunun yerine ellerin konuşması ve ayakların da şahitlik yapması gibi kıyamet ahvali anlatılır.

3. 68-83 ayetler arasında yeniden dirilişin hak olduğu, bundan hiçbir şüphenin olmaması, putların fayda vermeyeceği, Allah’ın her şeye güç yetireceği ve dilediği herşeyin mutlaka gerçekleşeği gibi konular anlatılır. Sûre

فَسُبْحَانَ الَّذٖي بِيَدِهٖ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

“Her şeyin egemenliği kendi elinde olan Allah bütün eksikliklerden uzaktır ve hepiniz sonunda O’na döndürüleceksiniz ayetiyle biter.

Saffat Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 182 âyettir. Sûre, adını ilk âyette geçen “es-Sâffât” kelimesinden almıştır. Sâffât, sıra sıra dizilenler, saf saf duranlar demektir.

Sûrede başlıca, meleklerden, cinlerden, kıyamet ve ahiret olaylarından söz edilmekte; Nûh, İbrahim, İsmail, İshak, Mûsâ, Hârun, İlyas, Lût ve Yûnus peygamberin kıssalarına yer verilmektedir. Sûre, genellikle Kur’an tilâveti ve duaların sonunda okunması âdet haline gelen ve  سُبْحَانَ رَبِّكَ   diye başlayıp     وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ       diye biten âyetlerle son bulmaktadır.

4.. 1-74 ayetler arasında şu konular geçer. Rabbinin emrini yerine getirmek için melekler sıralar halinde beklerler. Rabbinin gönderdiği vahiy her türlü şeytandan korunmuştur. Müşrikler uyarı alınca uyarıya kulak vermezler. Kıyamet koptuktan sonra ah vah etmek fayda vermeyecek. Zalimler ile destekçileri birlikte hesap verecek. Allah’ın İhlaslı kulları hariç herkes ceza görecek. Cennette türlü türlü nimetler vardır. Orada boş söz ve sarhoş olmak yoktur. Cehennemin yiyecek bitkisi zıkkımdır. Üzerine su olarak da kaynar su verilecektir. (Allah bizi muhafaza etsin)

5. 75-83 ayetler arasında Hazreti Nuh’un dua etmesinden, onun kurtulmasından ve onun Salih mümin kullardan biri olduğundan bahsedilir.

6. 84-113 ayetler arasında Hazreti İbrahim’den bahsedilir. Putları kırması, putperestlerin onu cezalandırmak için ateş yakmaları, Hazreti İbrahim’in rüyasında oğlu İsmail’i kestiğini görmesi ve Rabbinin onu bununla imtihan etmesi, İbrahim’in Allah’tan aldığı tüm emirleri koşulsuz yerine getirdiği ve Salih bir kul olduğu anlatılır.

7. 114-122 ayetler arasında Hazreti Musa ve Harun’un da Salihlerden olduğu, Allah’ın emirlerini yerine getirdikleri anlatılır.

8. 123-138 ayetler arasında İlyas peygamberin ve Lut peygamberin de Allah katında değerli ve ihlaslı insanlar oldukları vurgulanır.

9. 139-148 ayetler arasında Hazreti Yunus’un, kavmini bırakması, bir gemiye binmesi, balinanın karnından karaya çıkması ve balinanın karnında bile zikir etmekten geri durmaması anlatılır.

10. 149-182 ayetler arası Sûrenin sonuç kısmıdır. Melekler Allah’ın kızları değildir. Bu büyük bir iftiradır. Allah noksanlıktan münezzehtir. Melekler onun için sıra halinde bekleyenlerdir. Peygamberlere selam olsun. Âlemlerin Rabbine de hamd olsun.

Sâd Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 88 âyettir. Sûre, adını birinci âyetteki “Sâd” harfinden almıştır.

Sûrede başlıca, Allah’ın birliği, müşriklerin inkârları ve sapıklıkları sebebiyle azabı hak etmiş oldukları, Davûd, Süleyman, Eyyüp, İbrahim, İshak, İsmail, el-Yesa’ ve Zülkifl peygamberlerin kıssaları, Davûd peygamberin hakemliği ve Hz. Peygamberin temel görevi konu edilmektedir.

11. 1-16 ayetler arasında Kuran’ın Allah tarafından indirilmiş olduğu bir kitap olduğu, peygamberin Allah tarafından seçilmiş olduğu, müşriklerin bu durumu beğenmemeleri, peygamber beğenmeme olayının hazreti Nuh’tan beri var olan bir şirk geleneği olduğu vurgulanır.

12. 17-40 ayetler arasında Dâvud ve Süleyman peygamberden bahsedilir. Onların derin bir anlayış sahibi oldukları ve bir çok canlının onların emrine verildiği anlatılır. Süleyman peygamberin şu sözü de önem arz eder:

فَقَالَ اِنّٖٓي اَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَنْ ذِ كْرِ رَبّٖيۚ حَتّٰى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِࣞ

Ben malı Rabbimi hatırlattığı için seviyorum.

13. 41-49 ayetler arasında Eyyup peygamberin bir hastalığa yakalanıp dua ederek rabbinden şifa istemesi ve iyileşmesi anlatılır. Ayrıca İbrahim, İsmail, İshak, Yakup, Elyesa, Zülkifl peygamberlerin de Salih kimseler oldukları anlatır.

14.. 50-70 ayetler arasında cennet ve cehennemden bahsedilir. Dünyada hor hakir görülen kimselerin cennete gireceği, bunun üzerine günahkarların şaşıracağı anlatılır.

15. 71-88 ayetler arasında Hazreti Adem’in yaratılış kıssası anlatılır. İblis’in Adem’e saygı secdesi yapmadığı, Allah’ın onu rahmetinden uzaklaştırdığı, onu ve ona uyacak kimselerin cehenneme atılacağı anlatılır.

Zümer Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 75 âyettir. Sûre, adını 71 ve 73. âyetlerde geçen “Zümer” kelimesinden almıştır. Zümer; zümreler, gruplar demektir.

Sûrede başlıca, göklerde ve yerde Allah’ın birliğini gösteren deliller, mü’minlerin cennete, kâfirlerin cehenneme sevk edilecekleri konu edilmekte; kullar, ölüm gelip çatmadan Allah’a yönelmeye çağrılmaktadır.

Hz. Âişe,

كَانَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم لاَ يَنَامُ عَلَى فِرَاشِهِ حَتَّى يَقْرَأَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالزُّمَرَ ‏.‏

Resûlullah’ın genellikle her gece yatmadan önce Zümer ve Benî İsrâil (İsrâ) sûrelerini okuduğunu söylemiştir (Tirmîzî, “Sevâbü’l-Kur’ân”, 21)

16. 1-7 ayetler arasında Kuran’ın Allah tarafından indirilmiş olduğu, müşriklerin: Biz putlara bizi Allah’a yakınlaştıracak diye ibadet ediyoruz, diye trajikomik bir cevap vermeleri, Allah’ın gökleri ve yeri yaratan olduğu, insanı anne karnında yaratan ve ona şekil verenin Allah olduğu ve küfrün, şirkin Allah’a zarar vermediği anlatılır.

17. 8-31 ayetler arasında ise şu konularda ayetler vardır. İnsana bir zarar gelince hemen Allah’a dua eder. Sıkıntıyı Allah giderince bu sefer de ona şirk koşarlar. Bilenlerle bilmeyenler bir değildir. Allah’ın halis kulları her sözü dinler ama en güzeline uyarlar. Allah kimin gönlünü İslam’a açarsa o kişi rabbinden bir nur üzeredir. Herkes ölecek ve Rabbinin huzurunda hesaplaşacaklar.