ـ1ـ عن أبى هريرة رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ قال: ]قال رسولُ اللّه #: في قولهِ
تعالى: ونُفَضِّلُ بَعْضَهَا علَى بَعْضٍ في ا‘كُلِ. قال: الدَّقَلُ
وَالْفَارِسىُّ وَالحُلْوُ وَالحَامِضُ[. أخرجه الترمذى .
1. (665)- Hz. Ebû Hüreyre (radıyallahu
anh) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), Cenâb-ı Hakk'ın:
"Arzda birbirine komşu kıt'alar vardır, üzüm bağları, ekinler, çatallı ve
çatalsız hurmalıklar vardır ki hepsi bir su ile sulanıyor. (Böyle iken) biz
onlardan bazısını yemişlerinde (ve tadlarında), bazısından üstün kılıyoruz.
İşte bunlarda da aklını kullanacak zümreler için elbette âyetler vardır" (Ra'd,
4). Kelâm-ı İlâhîsinde geçen "üstünlük"ü şöyle açıkladılar: "Bu onların,
kalitesiz, fârisî çeşitten tatlı ve ekşi oluşlarıdır." [Tirmizî, Tefsir,
Ra'd, (3117).]
AÇIKLAMA:
Ayet-i kerime yeryüzündeki bütün meyvelerin
aynı su ve topraktan beslendikleri halde aralarında farklılıklar meydana
gelmesinde Allah'ın varlığını idrâke götüren bir delil olduğunu beyan ederek
bu hususta düşünmeye, araştırmaya teşvik ediyor. Resûlullah (aleyhissalâtu
vesselâm), farklılıklar hususunda araştırıcı ipucu veriyor:
1- Kalitelikalitesiz oluş: Bu aynı cinste ve
hattâ aynı ağacın meyvelerinde olabilen bir durumdur.
2- Cins yönüyle farklılık: Hadiste fârisî
denen bir hurma çeşidi zikredilmek suretiyle bu hususa parmak basılıyor.
Meselâ elmadan misâl versek Niğde elması, Amasya elması gibi.
3- Tad yönüyle farklılık: Ekşi, tatlı, mayhoş,
buruk, kokulu vs.
Cenâb-ı Hakk
hazretleri, irâdesiyle kudretiyle sutoprakgüneş tezgâhından bu çeşitlilikeri
çıkarıyor.