Kur'an-I Kerimi Tanıyalım                                

Yirmi İkinci  Cüzün Özeti

1. Yirmi İkinci Cüz Ahzab Sûresi 31. ayetle başlar. Sonrasında Sebe’ Sûresi ve Fatır Sûresi gelir. Yasin Sûresinin 27. ayetiyle cüz biter.

Ahzab Sûresi

2. 31-62 ayetler arasında ana konu peygamber efendimiz, onun eşleri, peygamber efendimize itaat edilmesi, ona eziyet verecek davranışlardan uzak durulması gerektiğidir. Kadınların Erkekler ile konuşurken

يَا نِسَٓاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَاَحَدٍ مِنَ النِّسَٓاءِ اِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذٖي فٖي قَلْبِهٖ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاًۚ

İlgi çekici konuşmamaları , “Ey peygamber hanımları! Siz herhangi bir kadın gibi değilsiniz. Eğer günahtan sakınmak istiyorsanız sözü edalı bir tavırla söylemeyin ki, kalbinde çürüklük olan kimse ümide kapılmasın. Ayrıca düzgün söz söyleyin.”

وَقَرْنَ فٖي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْاُو۫لٰى وَاَقِمْنَ الصَّلٰوةَ وَاٰتٖينَ الزَّكٰوةَ وَاَطِعْنَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُؕ اِنَّمَا يُرٖيدُ اللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهٖيراًۚ

İhtiyaç olmadığı zamanlarda dışarıya çıkmamaları gerektiği de geçer. “Evlerinizde oturun ve daha önce Câhiliye döneminde olduğu gibi açılıp saçılmayın, namazı güzelce kılın, zekâtı verin, Allah’a ve resulüne itaat edin. Ey peygamber ailesi! Allah sizi sadece günah kirlerinden arındırmak ve sizi tertemiz yapmak istiyor.”

اِنَّ اللّٰهَ وَمَلٰٓئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّؕ يَٓا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلٖيماً

 Peygambere salâvat getirilmesi ve

اِنَّ الَّذٖينَ يُؤْذُونَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ وَاَعَدَّ لَهُمْ عَذَاباً مُهٖيناً

Allah’a ve Resulüne eziyet edenlerin dünya ve ahirette lanet göreceği de vurgulanır.

3. 63-73 ayetler arasında kıyametin kopması ve hesap gününün bazı olayları anlatılır. Bu dünyada zalimlere itaat eden ve gönül besleyenlerin ahirette onlara lanet edeceği anlatılır.

Sebe’ Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 54 âyettir. Sûre, adını 15. âyette geçen “Sebe’ ” kelimesinden almıştır. Sebe’ (Seba), Yemen’de bulunan bir bölgenin ya da bir kabilenin adıdır.

Sûrede başlıca müşriklerin ahireti inkâr etmeleri, Davûd ve Süleyman Peygamberlerin kıssaları ve müşriklerin Hz. Muhammed’in peygamberliği hakkındaki bazı şüpheleri konu edilmektedir.

4. 1-9 ayetler arasında şunlar geçer. Hamd gökleri ve yeri yaratan Allah’a aittir. Göklerde olan biten herşeyi bilir. Kafirler kıyametin kopmasından şüphe duyuyorlarsa da kıyamet kopacaktır.

5. 10-14 ayetler arasında Dâvud ve Süleyman peygamberden bahsedilir. Dâvud peygamberin zikrine, duasına dağların ve kuşların da iştirak ettiği anlatılır. Süleyman peygamberin emrinde rüzgârların, cinlerin ve şeytanların olduğu, madenler ile zırh, kılıç yaptığı ve cinlerin geleceği bilmediği özellikle vurgulanır.

6. 15-21 ayetler arasında helak olmuş olan Sebe’ krallığından bahsedilir.

7. 22-36 ayetler arasında kıyametin sonrasında gerçekleşecek bazı olaylar anlatılır. Buna göre Allah’tan başkası zerre kadar fayda veremeyecek, izin verilenler hariç kimseye şefaat fayda veremeyecektir. Zalim yöneticiler ile onların peşinden koşan insanların kendi aralarında tartışma yapacakları da anlatılır.

8. 37-54 ayetler arasında şu konularda uyarılar gelir. Mallar ve evlatlar kimseye fayda vermeyecek. Kimseyi Allah’a yaklaştırmayacak, kıyamet gününde kimsenin kimseye faydası dokunmayacaktır.

Fatır Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 45 âyettir. Sûre, adını birinci âyette geçen “Fâtır” kelimesinden almıştır. Fâtır, yaratan, yoktan var eden demektir. Yine ilk âyette geçen “el-Melâike” kelimesinden dolayı “Melâike sûresi” diye de anılır.

Sûrede başlıca, Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden kâinat olayları, öldükten sonra dirilme, Allah’ın nimetleri ve mü’minle kâfir arasındaki fark konu edilmektedir.

9. 1-7 ayetler arasında Hamd’in gökleri ve yeri yaratan Allah’a ait olduğu, meleklerin kanatlı olduğu, Allah’ın açtığı bir rahmeti kimsenin kapatmaya güç yetiremeyeceği, Allah’tan başka rızık ve yaratıcının olmadığı ve şeytanın insan ırkına düşman olduğu anlatılır.

10. 8-14 ayetler arasında şu hakikatler anlatılır. İnsan yaptığı iğrenç şeylerden vaz geçmezse onu güzel görmeye başlar. Yağmuru indirme işi Allah’a aittir. İzzet Allah’a aittir. Güzel sözler ve güzel ameller Allah’a ulaşır. Allah tüm gizlilikleri bilir. Geceyi gündüze, gündüzü de geceye katan Allah’tır. Allah’tan başkası bir hurma çekirdeği kadar bile fayda veremez. Putların kendileri dahil kimseye faydası yoktur.

11. 15-35 ayetler arasında şu konular geçer. Tüm insanlar Allah’a muhtaçtır.

وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰىؕ

Kimse kimsenin günahını yüklenemez. Hakikati gören ve görmeyen bir değildir. Peygamber uyarıcı ve müjdeleyicidir. Allah’tan hakkıyla ilim adamları/bilim adamları korkar. Kitabın yani Kuran’ın hakkını yerine getirenler cennet ile müjdelenecektir.

12. 36-45 ayetler arasında ise cehenneme düşen kâfirlerin ya Rab, bizi buradan çıkar sana ibadet edelim diye yalvarmaları, bunun üzerine Allah teâlânın onlara:

اَوَلَمْ نُعَمِّرْكُمْ مَا يَتَذَكَّرُ فٖيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَجَٓاءَكُمُ النَّذٖيرُؕ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمٖينَ مِنْ نَصٖيرٍࣖ

 Size uyarıyı anlayacak kadar bir ömür vermedim mi? Diye cevap verecektir. Gökleri ve yeri ayakta tutan Allah’tır. Kim tuzak kurarsa kendi yaptığı tuzağa düşer. Allah’ın kanunları sabittir. Değişiklik olmaz. Allah insanları işledikleri günahtan hemen sonra cezalandırsaydı kimse sağ kalamazdı. Allah, kullarının yaptıklarını görür.

Yasin Sûresi

Mekke döneminde inmiştir. 83 âyettir. Sûre, adını ilk âyeti oluşturan “Yâ-Sîn” harflerinden almıştır.

Sûrede başlıca insanın ahlâkî sorumlulukları, vahiy, Hz. Peygamber’i yalanlayan Kureyş kabilesi, Antakya halkına gönderilen peygamberler, Allah’ın birliğini ve kudretini gösteren deliller, öldükten sonra dirilme, hesap ve ceza konu edilmektedir.

Hadis kaynaklarında Hz. Peygamber’den Yâsîn sûresinin faziletine dair nakledilmiş sözler yer alır. Bunlardan biri şöyledir:

إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ قَلْبًا وَقَلْبُ الْقُرْآنِ يس وَمَنْ قَرَأَ يس كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِقِرَاءَتِهَا قِرَاءَةَ الْقُرْآنِ عَشْرَ مَرَّاتٍ

““Herşeyin bir kalbi vardır. Kur’ân’ın kalbi ise Yasin sûresidir. Her kim Yasin sûresini okur ve onun içindekilere göre yaşarsa; Allah o kimseye Kur’ân-ı on kere okumuş kadar sevap yazar.”” (Tirmizî, “Fezâilü’l-Kur’ân”, 7; Dârimî, “Fezâilü’l-Kur’ân”, 21; krş. Müsned, V, 26. Diğer bazı rivayetler için bk. Şevkânî, IV, 410-411).

İbn Abbas’ın da bu sûrenin son âyeti

فَسُبْحَانَ الَّذٖي بِيَدِهٖ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

 “Her şeyin egemenliği kendi elinde olan Allah bütün eksikliklerden uzaktır ve hepiniz sonunda O’na döndürüleceksiniz.” Hakkında

“Yâsîn’in ve onu okumanın niçin bu kadar faziletli olduğunu bilmiyordum; meğer bu âyetten dolayı imiş” dediği nakledilir (Zemahşerî, III, 294-295). Öteden beri İslâm âlimleri Resûlullah’ın bu sûreye özel bir ilgi gösterdiği kanaatini taşımışlar ve müslümanlar da Kur’an tilâvetinde ona ayrı bir yer vermişlerdir. Bu sebeple Yâsîn sûresi için özel tefsirler kaleme alınmıştır (Ölülere Yâsîn okunmasıyla ilgili hadiste “ölmek üzere olanlar”ın kastedildiği kanaati hâkim olmakla beraber, bunu öldükten sonra veya ölünün kabri başında okunacağı şeklinde anlayanlar da vardır, bk. Elmalılı, VI, 4004).

13. 1-13 ayetler arasında Kuran’ın Allah tarafından indirilmiş olduğu, bazı kafirlerin uyarılsa da uyarılmasa da iman etmeyecekleri, ölüleri diriltecek olanın Allah olduğu vurgulanır.

14. 14-27 ayetler arasında ise kendilerine üç tane elçi gelen ve üçünü de yalanlayan bir şehirden bahsedilir. Bu şehirde sadece bir kişinin iman ettiği ve onun gelip halkına uyarılar yaptığı anlatılır. Ayetlerden anlaşıldığı üzere bu kişiyi de öldürüyorlar. Allah teâlâ da onu cennete koyuyor.